پایگاه خبری چهاردانگه
بخش چهاردانگه شهرستان ساري

مباحث مطروحه در كارگاه مستندسازي براي هنرمندان ساروي از مهدی زمانپور کیاسری

0

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری چهاردانگه، در این هفته كارگاه مستندسازي براي هنرمندان در شهر ساری برگزار شد. در این کارگاه آموزشی مهدی زمانپور کیاسری، هنرمند چهاردانگه ای عرصه مستند کشور تجربیات خود را برای هنرمندان عرصه فیلم سازی در حوزه مستند به اشتراک گذاشت. مباحث مطروحه در كارگاه مستندسازي براي هنرمندان ساروي به شرح ذیل می باشد:

ما همیشه تعريف نما، شات و پلان را اينگونه شنيديم؛ ثبت تصوير از لحظه ضبط دوربین تا قطع آن و نما کلمۀ فارسی، شات کلمۀ آمریکایی و پلان نیز فرانسوی است. امّا واقعيت اينست كه فرانسویها پلان را اینگونه تعریف کردند؛ ثبت يك رويداد از لحظه ضبط دوربین تا قطع آن.ثبت رويداد يعني ثبت تصوير معني دار و به عبارتي تصويري كه با فكر و هنر خلق شده است.پس، پلان با ثبت تصاوير بي معني بوجود نميايد.

مستند با فیلم مستند نیز تفاوت دارد. وقتی کلمۀ فیلم را بکار می بریم، حتماً بايد هنر در آن وجود داشته باشد. هنر ثبت واقعیتهای ذهنی ست. هنر یعنی به بهترین شکل زندگی کردن و به قول ارسطو؛ هنر  كامل كردن چيزيست که طبیعت از تکمیل آن ناتوان است.

هنرمند بايد در فيلمش تفكر را در ذهن مخاطب برانگيزاند. هنرمند به واسطه هنرش، زاويه ديد جديد از جهاني به مخاطب مي دهد كه اين جهان قبلا براي او تا حدودي آشنا بود.

در فیلم، تصویر قبل از هر چيز ديگر اهمیت دارد. پس قبل از هر چيزي به فکر تصویر باشیم. ابتدا به این فکر کنیم که اگر قرار باشد فیلم ما دیالوگ، مونولوگ، نریشن و موسیقی نداشته باشد، آيا می توانیم با ارائه تصویر، حرفی برای گفتن داشته باشیم! چون قرار است براي رسانه تصويري فيلم بسازيم نه براي راديو. حال اگر توانستیم بدون صدا، تصویری گویا و زیبا خلق کنیم و پیام خود را به شیواترین شکل ممكن ارائه كنيم، يك گام به جلو هستيم و شايد حتي ديگر نياز به صدا هم نداشته باشيم.اگر اينگونه فكر كنيم تصاوير بهتر و با معناتري   ثبت خواهيم كرد.

براي موسيقي هم سعی کنیم حتي الامكان از موسیقی طبیعت استفاده کنیم. از صدای آب، باد، رعدو برق، باران، صدای پرندگان، حیوانات، نوای نی چوپان، اواز خوش ادمها و يا صدای رادیو و تلويزيون که می تواند پلی باشد تا به بهانۀ آن از موسیقی مورد نیاز به شكل غيرمستقيم بهره مند شويم. در نهايت اگر نياز برطرف نشد اهنگسازي كنيم.

در فیلم سعی کنیم، از پلان خنثی که هیچ کمکی به ما نمی کند و فقط زمان فیلم را طولانی می کند دوری کنیم و سعی کنیم در یک پلان تا جايي كه ممكن است چند رویداد مهم را جای دهیم و به عبارتی پلانمان را چندلایه كنيم و بالاتر از همه اینگونه به آن بنگریم که هر پلانی ميتواند ظرفيت یک فیلم كوتاه مستقل را داشته باشد.

یکی از ضعفهای ما در برخی از فیلم های مستند این است که روح در مستندمان جاری نیست و این به فیلم ما آسیب می رساند. حضور دوربین حس و همه چیز مصنوعی می شود. مثلاً، قبل از ورود دوربین، خانواده اي که با حس و حال بودند، می خنديدند و زندگی طبیعی خود را داشتند با حضور دوربين تغيير ميكنند و بهمراهش همه چیز رنگ ميبازد و مصنوعی می شود.

پس تا وقتی که با كاراكتر فیلم ارتباط صمیمانه و طبیعی برقرار نشده و به حس و حال واقعی که بخشی از فیلم مستند است، دست نيافتيم شروع به توليد نكنيم.
به دنبال سوژه های خاص و بکر باشیم  و يا سوژه هايي كه کمتر به آن پرداخته شده است بپردازيم.پرداختن به سوژه های تلخ بدون سياهنمايي و بدون پیش داوری و به امید تاثير گذاشتن بر مخاطب خوب است.

مستندساز ميتواند به شكل هنرمندانه به يك معضل و مشكل در جامعه بپردازد و ميتواند راهي براي حل آن مشكل ارائه دهد و يا لااقل  نااميدانه به آن نگاه نكند تا شايد راهي از سوي مخاطب برايش پيدا شود.

اين را هم، همه مستندسازان ما ميدانند که بيگانگان براي حل مشكل ما ، هيچ كمكي نخواهند كرد و فقط نگاهشان به ما تغيير خواهد كرد و به همين خاطر سوژه هایی که ممکن است آبرو و اعتبار مردم منطقه و كشورشان را زير سوال ببرد  به انها ارائه نميدهند. در اين چند سال اخير، مستندي كه قصد سياهنمايي داشته باشد نديدم. بعضي فكر ميكنند هر مستندي كه تلخ است، نبايد توليد شود.

خيلي از اتفاقات در جامعه تلخ است كه به شكل هنرمندانه توسط فيلمساز ساخته ميشود و مشابه اين تلخي در هر جامعه اي از دنيا نيز وجود دارد و مختص كشور ما نيست. به عنوان نمونه مستند روياي دم صبح آقاي اسكويي، فيلمي است كه به هنرمندانه ترين شكل و بسيار صميمانه به آن پرداخته شده است و مخاطبين جشنواره هاي خارجي قطعا از ديدن آن تاثير مثبت ميپذيرند.

مستندسازي که به دنبال کشف حقیقت هست و بعضاً سالها وقت صرف می كند تا به نتيجه برسد با عشق است كه به مقصد ميرسد، چون هیچ پولی نمی تواند بهای چند سال زندگی وي را بدهد.

سینمای مستند تا كنون به اين نام بوده؛ سینمای آزاد، سینمای اندیشه و خارج از گيشه كه مخاطبينش خاص هستند و اكنون بايد تلاش كرد تا علاوه بر مخاطب خاص، مخاطب عام را هم جذب كند و تلاش كنيم فيلم مستند را به گونه اي بسازيم كه حتي مخاطبين سينما بجاي فيلم داستاني، فيلم مستند را انتخاب كنند.

اخلاق حرف اول را در سينماي مستند ميزند و با همين اخلاق مستند سازان ماست كه سينماي مستند ما، سينماي پاك نام گرفت.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.