ارتباط حقوق شهروندی با مدیریت شهری
قسمت اول
در فضای زندگی امروزی شهری رفع نیازها از طریق تعاملات متقابل افراد با یکدیگر صورت میپذیرد. از همین روی، قاعدهمند ساختن روابط افراد در جامعهی شهری برای جلوگیری از بیثباتی در جامعه ضرورتی انکارناپذیر است.
بر پایه یک تعریف نظری، مفهوم شهروندی این نیست که افراد تابعی از دولت قرار گیرند، بلکه دولت تابعی از شهروندان و مبتنی بر تصمیم گیری و خواست آنها ست. در شهروندی دولت وابسته به افراد جامعه است و بر همین مبنا است که شهروندی جزء اصول، مولفهها و پیش شرطهای دموکراسی در نظرگرفته شده است.
باید دانست که شهروندان تنها افرادی از جامعه نیستند که چشم به اقدامات دولت دوختهاند، تا به حل مشکلات مختلف آنان بپردازد، فرهنگ را سروسامان بدهد، معضلات اجتماعی را حل کند و مشکلات اقتصادی کشور و مردم را ریشه کن نماید. بلکه اجزایی از یک سیستم هستند که البته با در اختیار داشتن ابزار و لوازم مورد نیاز، هر کدام کارکرد مشخصی دارند و ایجاد سامان و نظام در حوزههای مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مستلزم کارکرد صحیح هریک از این عناصر، در کنار سایر مؤلفههای مؤثر از جمله دولت است.
شهروندی در عین حال که مجموعه حقوقی را برای شهروندان معین میکند و آنها را بدون استثنا، بهرهمند از این حقوق میداند، تکالیفی را نیز برای آنها متصور میشود که باید به آنها بپردازند. این حقوق و تکالیف لازم و ملزوم یکدیگرند و هیچ یک را نمیتوان بدون دیگری تصور نمود.
“حقوق شهروندی“ عبارت است از مجموعه قواعد حاکم بر روابط اشخاص در جامعهی شهری. حقوق شهروندی جزو حقوق ذاتی و فطری انسانها است. همچنین این حقوق غیر قابل انتقال و تجزیهناپذیر است، به این صورت که عناصر آن لازم و ملزوم یکدیگرند. از این رو، «حقوق شهری» که موضوع آن چگونگی روابط مردم شهر، حقوق و تکالیف آنان در برابر یکدیگر و همچنین در برابر جامعه است را میتوان به عنوان اصولی بدانیم که منشعب از حقوق اساسی کشور است.
قانونگذار در قانون برای مسئولین کشوری و شهری وظایف آشکاری را در قبال مردم در نظر گرفته است که در برگیرنده ی حقوق شهروندی نیز می باشد، متقابلاً شهروندان نیز در ارتباط با شهر و مدیریت شهری دارای وظایف و تکالیفی هستند که عمل به این وظایف و تکالیف در ارتباط دو سویه با حقوق آنها در مدیریت شهری باعث ارتقاء جامعه شهری و تامین سعادت و ایمنی اجتماعی شهری خواهد گردید. باید دانست که وظایف شهروندان در چند مورد زیر خلاصه می گردد: شناخت و آشنایی با حق و حقوق خویش در جامعه شهری؛ شناخت و آشنایی با وظایف و تکالیف مدیریت شهری و همچنین توانایی ها و محدودیت های مدیریت شهری در اداره شهر و در نهایت شهروندان باید سطح توقعات خویش با این وظایف و امکانات را هماهنگ سازند. پس از آشنایی با موارد فوق شهروندان باید برای احقاق حق خویش و بالطبع بهبود وضعیت جامعه شهری خود اقدام کرده و مدیریت شهری را وادار به انجام وظیفه و اعاده حق شهروندی خویش نمایند؛ سعی و تلاش برای مشارکت در اداره شهر؛ افزایش حس تعلق خاطر خود به محله و شهر محل سکونت خویش؛ تشویق و ترغیب همشهریان خود به مشارکت در اداره امور شهر از این جمله اند.